شناسایی پتانسیل‌ها و پیشران‌های کلیدی در رونق گردشگری فرهنگی با تأکید بر فرش دستبافت آذربایجان شرقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت جهانگردی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.

2 دانشیار گروه موزه و گردشگری، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

3 استادیار گروه اقتصاد هنر، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.

4 استادیار گروه فرش، دانشکدهٔ صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.

10.22034/jtd.2023.386533.2746

چکیده

امروزه گردشگری هنری یکی از بازارهای با علایق ویژه است که رونق آن می‌تواند در توسعهٔ گردشگری ایران بسیار تأثیرگذار باشد. در میان هنرهای کاربردی ایران، فرش دستبافت سابقه‌ای تاریخی و شهرت بالایی در جهان دارد. استان آذربایجان شرقی که یکی از کانون‌های تاریخی تولید فرش دستبافت در ایران است به‌منزلهٔ منطقهٔ موردمطالعه این پژوهش انتخاب شده است. پژوهش حاضر دو هدف اصلی را پی می‌گیرد که عبارت هستند از معرفی پتانسیل‌های استان آذربایجان شرقی برای رونق گردشگری فرهنگی با تأکید‌ بر فرش دستبافت و شناسایی پیشران‌های کلیدی برای رونق گردشگری فرهنگی با تأکید‌ بر فرش در استان آذربایجان شرقی.
روش کیفی (تحلیل مضمون) به‌همراه تحلیل ساختاری به‌منزلهٔ ابزار تجزیه‌وتحلیل در مطالعات آینده‌پژوهی با استفاده از نرم‌افزار میک‌مک در این پژوهش به کار گرفته شده است.
نتایج تحلیل مضمون نشان می‌دهد که استان آذربایجان شرقی دارای چهار مضمون اصلی نیروی انسانی، اهمیت تاریخی فرش تبریز، جاذبه‌ها و فرهنگ اجتماعی است و این نتایج گواهی است بر پتانسیل بالای منطقه برای رونق گردشگری فرهنگی با تأکید بر فرش دستبافت.
به‌علاوه، خروجی نرم‌افزار میک‌مک نشان می‌دهد که متغیرهای سامان‌دهی برنامه‌های آموزشی و توانمندسازی تجار و تولیدکنندگان فرش همگام با تورهای فرش، برگزاری و سامان‌دهی برنامه‌های آموزشی و توانمندسازی راهنمایان گردشگری در کنار تورهای فرش و ایجاد انگیزهٔ مالی برای آن‌ها و تبلیغات هدفمند و گستردهٔ دیجیتال از تأثیرگذارترین متغیرها در رونق گردشگری فرهنگی با تأکید بر فرش دستبافت است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Identification of the Potentials and the Key Drivers in Promoting Cultural Tourism with an Emphasis on Handmade Carpets of East Azerbaijan Province

نویسندگان [English]

  • Mahdieh Sadat Ghorahshi 1
  • Neda Torabi Farsani 2
  • Homa Moazzen Jamshidi 3
  • Farhad Babajamali 4
1 MA Student of Tourism Management, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran.
2 Associated Professor of Department of Museum and Tourism; Art University of Isfahan, Isfahan, Iran
3 Assistant Professor of Department of Economics and Arts Entrepreneurship, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran.
4 Assistant Professor of Department of Carpet, Faculty of Handicrafts, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

Nowadays, art tourism is one of the markets with special interests, the prosperity of which can play an important role in the development of Iran's tourism. Among the applied arts of Iran, handmade carpet has a historical background and a high reputation in the world. East Azarbaijan Province, as one of the historical centers of Iran's handmade carpet production, has been selected as a case study of this research. The current research pursues two main goals, which are: introducing the potential of East Azerbaijan province for the development of cultural tourism with an emphasis on handmade carpets and identifying key factors for the development of cultural tourism with an emphasis on carpets in East Azerbaijan. In this research, the qualitative method (thematic analysis) and the structural analysis research method with the help of MicMac software as a future research studies have been used.
The results of the thematic analysis illustrated that East Azarbaijan province has a great potential for the development of cultural tourism with an emphasis on handmade carpet with four main themes of human resources, historical importance of Tabriz carpet, attractions and social culture. Additionally, the MicMac software output demonstrated that the variables of organizing educational programs and empowering carpet traders and producers for carpet tours, organizing educational programs and empowering tourist guides for carpet tours and creating financial incentives for them, and targeted and digital advertisements are the most effective variables.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Market
  • Empowerment
  • Iranian carpet
  • Tabriz carpet
  • Carpet weaving
  • Tourism

مراجع

احمدی پیام، رضوان (1394). انعکاس ادبیات منظوم فارسی در فرش‌های موزهٔ آستان قدس رضوی. مجموعه مقاله‌های دهمین همایش بین‌المللی ترویج زبان و ادب فارسی. چهارم تا ششم شهریور، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
احمدی‌فرد، الهام، کرمی دهکردی، اسماعیل و قلی‌زاده، حیدر (1389). چالش‌های بیمهٔ بافندگان فرش دستبافت روستایی در شهرستان زنجان. پژوهش‌های روستایی، 8(2)، 303-317. https://doi.org/10.22059/JRUR.2017.62674
بزرگی‌زاده، مهرناز و مجابی، سیدعلی (1397). هویت‌بخشی تاریخی فرش ترکیه در حوزهٔ گردشگری و مقایسهٔ آن با ایران. مجموعه مقالات همایش ملی فرش و نیازهای معاصر. آبان‌ماه 1397. دانشکدهٔ فرش دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران. https://icsa.ir/files/site1/files/288.pdf
بلوچی، حسین و نعمت‌الهی، مجید (1400). بررسی نقش هوش فرهنگی فروشندگان فرش دستبافت در توسعهٔ گردشگری با تعدیلگری پشیمانی خرید و رویکرد قیمت‌گذاری منصفانه. مطالعات رفتار مصرف‌کننده، 8(1)، 105-132. https://doi.org/10.35066/J040.2019.918
حشمتی رضوی، فضل‌اللّه (1387). تاریخ فرش: سیر تحول و تطور فرش‌بافی ایران. تهران: سمت.
خلیلی، مریم و میرزایی میلانی، سیاوش (1397). تأثیر‌ فرش و تابلو فرش تبریز در توریسم خرید، دومین کنفرانس ملی تحقیق و توسعه در مدیریت و اقتصاد، 20 اسفند 1397، پژوهشگاه فرهنگ و هنر، تهران، ایران. https://civilica.com/doc/882147
دریایی، نازیلا (1387). زیبایی‌شناسی در فرش دستبافت ایران. تهران: مرکز ملی فرش ایران.
رهبری‌پور، کسری، ستاری ساربانقلی، حسن و درسخوان، رسول (۱۳۹۵). تحلیل تأثیرات اقتصادی - اجتماعی موزهٔ ملی فرش تبریز. فصلنامهٔ اقتصاد و مدیریت شهری، ۱۴(۴)، ۶۳-۷۶. https://doi.org/20.1001.1.23452870.1395.4.14.4.7
شعبانی مقدم، عادل و احمدی، نزهت (۱۳۹۶). سفیر هنر ایرانی در موزه‌های جهان (فرش تبریز عصر صفوی). فصلنامهٔ تاریخ روابط خارجی، 71، ۶۱-۸۶. https://doi.org/20.1001.1.17352010.1396.18.71.3.6
شم‌آبادی، محمدعلی و خدادادحسینی، سیدحمید (1386). بازاریابی صادراتی فرش دستبافت ایران: بررسی عوامل مؤثر و آسیب‌شناسی. نشریهٔ پژوهشنامهٔ بازرگانی، 11(43)، 1-34.
شیخ‌رضایی، زهرا (1390). شناسایی فرصت‌های کارآفرینی در صادرات فرش دستبافت ایران (مطالعهٔ موردی: کشور آلمان)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران.
عارف‌پور، فاطمه (1390). اسطورهٔ یگانه در قالی سلاطین. کتاب ماه هنر، 160، 36-41.
علی‌بیگی، جواد، جلالیان، حمید، عزیزپور، فرهاد و مهدی‌زاده، حسین (1397). تهیهٔ نقشۀ پیشران‌های اصلی برای آینده‌پژوهی راهبردی اثرات اجرای طرح سامانۀ گرمسیری بر توسعهٔ دشت‌های مهران و گدارخوش در راستای مدیریت برنامه‌ریزی. پژوهش‌های مدیریت راهبردی، 24(70)، 145-167. https://doi.org/20.1001.1.22285067.1397.24.70.6.4
میرزایی، عبداللّه و عارف‌پور، فاطمه (1392). معرفی و بررسی انواع روش‌های تهیهٔ نقشهٔ فرش در تبریز. جلوهٔ هنر، ۲(۲)، 77-86.
Acar, V., & Tanrısevdi, A. (2022). Tourist guides preparing tourists for shopping on guided tours. International Case Studies in Tourism Marketing (pp. 192-197). Routledge, Taylor & Francis Group, UK.
Ahmadi Payam, R. (2014). The reflection of Persian verse literature in the carpets of Astan Qods Razavi Museum. A collection of articles of the 10th International Conference on the Promotion of Persian Language and Literature. 4 to 6 September, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran. [In Persian]
Ahmadifard, E., Karamidehkordi, E., & Gholizadeh, H. (2017). Challenges Facing the Insurance of Rural Handmade Carpet Weavers in Zanjan County. Journal of Rural Research, 8(2), 300-317. https://doi.org/10.22059/JRUR.2017.62674 [In Persian]
Alibeygi, J., Jalalian, H., Azizpour, F., & Mahdizadeh, H. (2018). Preparing the map of main drivers for the strategic future study of the effects of the implementation of the Arid Areas Project on Mehran and Godarkhosh plains in line with planning management. Strategic Management Researches, 24(70), 145-167. https://doi.org/20.1001.1.22285067.1397.24.70.6.4 [In Persian]
Arefpour, F. (2019). The only myth in the Sultan's carpet. Moon Art, 160, 36-41. [In Persian]
Balouchi, H., & Nematolahi, M. (2021). Investigating the Role of Cultural Intelligence of Handmade Carpet Sellers in Tourism Development with Purchasing Regime and Fair Pricing Approach. Consumer Behavior Studies Journal, 8(1), 105-132. https://doi.org/10.35066/J040.2019.918 [In Persian]
Bozorgizadeh, M., & Mojabi, S. A. (2017). Historical identification of Turkish carpets in the field of tourism and its comparison with Iran. Proceeding of the National Conference on Carpets and Contemporary Needs. November 2017. Tabriz Islamic Art University, Carpet Faculty, Tabriz, Iran. https://icsa.ir/files/site1/files/288.pdf [In Persian]
Dariyai, N. (2007). Aesthetics in Iranian handwoven carpets. Tehran: Iran National Carpet Center. [In Persian]
Godet, M. (1994). From Anticipation to Action: A Handbook of Strategic Prospective, UNESCO Publishing: Paris.
Heshmati Razavi, F. (2007). History of carpet: the Parsian Carpet Evolution and Development. Tehran: SAMT Publication. [In Persian]
Khalili, M., & Mirzaei Milani, S. (2019). The effect of Tabriz carpets and carpet panels on shopping tourism. Second National Conference on R & D in Management and Resistance Economics, 11 March, 2019, Culture and Art Research Institute, Tehran, Iran. https://civilica.com/doc/882147 [In Persian]
Mirzaei, A., & Arefpour, F. (2014). Introducing and reviewing various methods of preparing carpet maps in Tabriz. Glory of Art, 2(2), 77-86. https://doi.org/10.22051/JJH.2013.43 [In Persian]
Rahbaripoor, K., Sattari Sarebangholi, H., & Darskhan, R. (2016). An Analysis of Socio-Economic Impacts of National Carpet Museum of Tabriz. Journal of Urban Economics and Management, 4(14), 63-76. https://doi.org/20.1001.1.23452870.1395.4.14.4.7 [In Persian]
Sha’abani Moqaddam, A., & Ahmadi, N. (2017). An Ambassador of Iranian Art to World Museums: Tabriz Carpets from the Safavid era. Foreign Relations History, 18(71), 69-94. https://doi.org/20.1001.1.17352010.1396.18.71.3.6 [In Persian]
Shamabadi, M. A., & Khodadad Hosseini, S. H. (2007). Export marketing of Iranian handwoven carpets: investigation of effective factors and pathology. Iranian Journal of Trade Studies, 11(43), 1-34. [In Persian]
Shayegan, M. (2020). What is the Impact of Tourism on Persian Carpet in Iran. Master's thesis, Eastern Mediterranean University (EMU)-Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ). Northern Cyprus.
Sheikhrezaei, Z. (2018). Identifying entrepreneurial opportunities in the discovery of hand-woven carpets in Iran (Case Study: Germany). Master's thesis in entrepreneurship management, University of Tehran, Tehran, Iran. [In Persian]
Sono, F. (2020). How Local Handicrafts Enter the Global Tourism Market A Case Study on a Carpet Business in Rural Uzbekistan. Japanese Review of Cultural Anthropology, 21(1), 079-114. https://doi.org/10.14890/jrca.21.1_079
Wilson, F. R., Pan, W., & Schumsky, D. A. (2012). Recalculation of the critical values for Lawshe’s content validity ratio. Measurement and evaluation in counseling and development, 45(3), 197-210. https://doi.org/10.1177/0748175612440286
Yazdani, M. (2008). An investigation on influencing factors on tourists shopping: attitude of Iranian handmade carpet in Isfahan. Master thesis. Luleå University of Technology, Norrbotten County, Sweden.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار