مدل کیفی عوامل مؤثر در تبدیل شهرهای یادگیرنده به مقصدهای گردشگری یادگیرنده (مطالعهٔ موردی شهر یزد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، مدیریت گردشگری، گروه مدیریت جهانگردی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه مدیریت جهانگردی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

3 استاد، گروه مدیریت جهانگردی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

10.22034/jtd.2023.388177.2750

چکیده

محیطی که مقصدهای گردشگری در آن قرار دارند هر روز پیچیده‌تر می‌شود. افزایش عدم‌اطمینان و تغییرات محیطی از پیچیدگی‌هایی هستند که مقصدها باید برای حفظ مزیت رقابتی خود با آن مقابله کنند. نوآوری، انعطاف‌پذیری، پاسخ‌گویی و تعریف خلاقانهٔ مجدد از بازار و فرصت‌ها منابع جدیدی برای کسب مزیت رقابتی هستند. این تغییرات عمدتاً بر استفادهٔ مؤثرتر از سرمایهٔ مبتنی بر دانش، مهارت و تجربه‌ی بازیگران کلیدی متمرکز است که در ادبیات با عنوان یادگیرندگی شناخته می‌شوند. مفهوم سازمان یادگیرنده در محیط‌های گوناگونی مانند شهرها (تحت عنوان شهر یادگیرنده) به‌ کار رفته، اما به‌ندرت در گردشگری به آن توجه شده است. لذا، این پژوهش در پی ارائهٔ الگویی برای توسعهٔ مفهوم مقصد گردشگری یادگیرنده در شهر یزد است. ازاین‌رو، با استفاده از روش کیفی تحلیل مضمون و مصاحبه با ۱۴ نفر از خبرگان صنعت گردشگری و مدل‌سازی ساختاری تفسیری و کسب نظر 12 نفر خبرگان با استفاده از پرسش‌نامهٔ زوجی، مدل مقصد گردشگری یادگیرنده متشکل از ۱۵ عامل ارائه شد. این مدل از چهار سطح تشکیل شده است که در بالاترین سطح پایداری از نظر برایند و نتیجهٔ یادگیرندگی در مقصد گردشگری قرار گرفتند. در سطح دوم، آینده‌نگری، تفکر سیستمی و توانمندسازی واقع شدند. عوامل سطح سوم مدیریت سازگار، هماهنگی و مشارکت، تبادل فرهنگی، مسئولیت‌پذیری، نوآوری و خلاقیت و هوش محیطی بودند و در سطح چهارم هوش رقابتی، هوش فنّاورانه، تحقیق و توسعه و سرمایهٔ فکری و مدیریت دانش واقع شدند. نتایج تحقیق می‌تواند الگویی برای مدیران شهری و گردشگری به‌منظور توسعهٔ مقصد گردشگری یادگیرنده در نظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Qualitative Model for Transforming the Learning Cities into Learning Tourism Destinations (Case Study of Yazd)

نویسندگان [English]

  • Morteza Bazrafshan 1
  • Hamid Zargham Boroujeni 2
  • Mehdi Karoubi 3
1 PhD Student of Tourism Management, Department of Tourism Management, Allameh Tabatabei University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Tourism Management, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
3 Professor of Tourism Management Department, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Tourism destinations are getting more complex. Increasing uncertainty and environmental changes are among the most important ones that tourism destinations have to deal with to maintain their competitive advantage. Preferably innovation, flexibility, responsiveness, and redefinition of market opportunities can be considered as the new techniques for gaining the advantages. These techniques are focused on the effective use of knowledge, skills, and the experience of key actors, known as learning in the literature. Although the learning (organization) concept is spread in various settings such as cities (learning cities), or universities (learning universities), little research has been done in tourism. Thus, this research aims to provide a model for the development of Learning Tourism Destinations in Yazd. Based on qualitative methods, the researchers did a thematic analysis of the interviews with 14 tourism experts and an Interpretive Structural Model analysis of 12 experts’ questionnaires. The proposed model is composed of four levels in which there is sustainability at the highest level. In the second level of the model, there are futurism, system thinking, and human resource management empowerment. The third level of the model is composed of adaptive management, coordination and participation, cultural exchange, responsibility, innovation and creativity, and environmental intelligence. At the lowest level, there are factors of competitive intelligence, technological intelligence, research and development, intellectual capital, and knowledge management. The results of the research can be used as a model for transforming learning cities into learning tourism destinations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • learning organization
  • learning city
  • learning tourism destination
  • Yazd

مراجع

امینیان، ناصر، سیدنقوی، میرعلی، جهانیان، منوچهر و امامی، سیدمحسن (1396). وضعیت ارزیابی شاخص‌های حکمروایی مطلوب در توسعهٔ گردشگری شهری (موردمطالعه: شهر تهران). فصلنامهٔ علمی – پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، ۵، ۱۲۷-۱۳۹.
پازکی، معصومه، شیخی، داوود و زند، فرهاد (1۴00). بررسی جایگاه حکمروایی خوب در توسعهٔ گردشگری روستایی پایدار (موردپژوهی: شهرستان سرخه). فصلنامهٔ برنامه‌ریزی منطقه‌ای، ۱۱(۴۳)، 6۴-78.
تقدسی، رعنا و شریف‌زادگان، محمدحسین (1399). واکاوی جایگاه برنامه‌ریزی توسعهٔ شهری مشارکتی و چالش‌های فراروی آن در اندیشهٔ نهادگرا. فصلنامهٔ دانش شهرسازی، ۴(۴)، ۳۷-۶۲.
حبیبی، آرش و آفریدی، صنم (1۴01). تصمیم‌گیری چندشاخصه (قطعی و فازی). تهران: انتشارات نارون.
دهقان، نبی‌اللّه، بذرافشان، مرتضی و رشیدی، محمدرضا (139۴). نگرش هوش رقابتی مدیران و مزیت رقابتی (موردمطالعه: صنعت هتلداری شهر شیراز). دوفصلنامهٔ علمی - پژوهشی کاوش‌های مدیریت بازرگانی، ۷(۱۳)، ۲۱-۲۵.
سرائی، محمدحسین و حج‌فروش، شهاب‌الدین (1۴00). فرابینی شاخص‌های شهر یادگیرنده در نواحی شهر یزد. نشریهٔ علمی کاوش‌های جغرافیایی مناطق بیابانی، ۹(۱)، ۸۷-۱۰۴.
شماعی، علی و یوسفی بابادی، سعید (۱۳۹۶). تحلیل نقش حکمروایی خوب شهری بر درآمدهای پایدار گردشگری (موردمطالعه: شهر مسجد سلیمان). فصلنامهٔ علمی - پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، ۶، ۶۳-۷۹.
ضیائی، محمود و اسدیان اردکانی، فائزه (1۴00). چهارچوبی برای سطح‌بندی متغیرهای حکمروایی خوب در توسعهٔ پایدار مقصدهای گردشگری (نمونهٔ پژوهش: شهرستان میبد). فصلنامهٔ علمی برنامه‌ریزی فضایی، ۱۱(۱)، 1-۲۶.
عابدی جعفری، حسن، تسلیمی، محمدسعید، فقیهی، ابوالحسن و شیخ‌زاده، محمد (1390). تحلیل مضمون و شبکهٔ مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی. اندیشهٔ مدیریت راهبردی (اندیشهٔ مدیریت)، 5(10)، 151-198. https://sid.ir/paper/129816/fa
فتحی، محمدرضا، ملکی، محمدحسن و علوی، سیداحمد (۱۳۹۶). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر در ایجاد سازمان‌های یادگیرنده در کسب‌وکارهای صنعت توریستی استان قم. فصلنامهٔ جغرافیای فضای گردشگری، ۶(۲۴)، ۱۹-۳۵.
مرکز خلاقیت و فنّاوری‌های نوین شهری شهرداری یزد (1398). ثبت شهر یادگیرنده یزد با محوریت حفظ سرمایهٔ اجتماعی و حقوق جوانان یزد. گزارش شرکت مهندسین مشاور کلک سلامتی فرجاد.
یوسفی، محمد، شیعه، اسماعیل، خطیبی، محمدرضا و سعیدی رضوانی، نوید (1398). شناسایی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های شهر یادگیرنده با تأکید بر یادگیری مادام‌العمر. فصلنامهٔ نوآوری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های آموزشی، 71(18)، ۱۰۵-۱۲۷.
یوسفی، محمد، شیعه، اسماعیل، خطیبی، محمدرضا و سعیدی رضوانی، نوید (1399). بررسی ارتباط شهر یادگیرنده و سطح مشارکت شهروندان در شهر قزوین. فصلنامهٔ راهبرد اجتماعی - فرهنگی، ۹(۳۵)، ۱۰۳-۱۴۰.
Abedi Jafari, H., Taslimi, H., Faghighi, A., & Sheykhzadeh, M. (2012). Theme analysis and theme network: a simple nd efficient way to explainf the paterns of qualitative data. Strategic Management Thoughts Journal, 5(2), 151-198. https://doi.org.10.30497/SMT.2011.163 [In Persian]
Aksu, A. A., & Özdemir, B. (2005). Individual learning and organization culture in learning organizations: five star hotels in Antalya region of Turkey. Managerial Auditing Journal, 20(4), 422-441. https://doi.org/10.1108/02686900510592098
Aminian, N., Seyed Naghavi, M. A., Jahanian, M., & Emami, S. M. (2017). The Evaluation Status 0f Desirable Governance Indicators in the Development of Urban Tourism (Case Study: Tehran). Journal of Economics and Urban Management, 5(18), 127-139. [In Persian]
Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Qualitative Research, 1(3), 385-405. https://doi.org/10.1177/146879410100100307
Austin, J. E. (2010). The collaboration challenge: How nonprofits and businesses succeed through strategic alliances. John Wiley & Sons.
Baggio, R. (2011). Collaboration and cooperation in a tourism destination: a network science approach. Current Issues in Tourism, 14(2), 183-189. https://doi.org/10.1080/13683500.2010.531118
Beaumont, N., & Dredge, D. (2010). Local tourism governance: A comparison of three network approaches. Journal of sustainable tourism, 18(1), 7-28. https://doi.org/10.1080/09669580903215139
Bhaskar, A. U., & Mishra, B. (2017). Exploring relationship between learning organizations dimensions and organizational performance. International Journal of Emerging Markets, 12(3), 593-609. https://doi.org/10.1108/IJoEM-01-2016-0026
Boshier, R. (2018). Learning cities: fake news or the real deal? International Journal of Lifelong Education, 37(4), 419-434. https://doi.org/10.1080/02601370.2018.1491900
Bowen, W. M., & Bowen, C. C. (2008). Content analysis, Handbook of Research Methods in Public Administration. https://engagedscholarship.csuohio.edu/urban_facpub/722
Buhalis, D. (2019). Technology in tourism-from information communication technologies to eTourism and smart tourism towards ambient intelligence tourism: a perspective article. Tourism Review, 75(1), 267-272. https://doi.org/0.1108/TR-06-2019-0258
Chinowsky, P., & Carrillo, P. (2007). Knowledge management to learning organization connection. Journal of Management in Engineering, 23(3), 122-130. https://doi.org/10.1061/(ASCE)0742-597X(2007)23:3(122)
Chow, C. K. W., & Tsui, W. H. K. (2017). Organizational learning, operating costs and airline consolidation policy in the Chinese airline industry. Journal of Air Transport Management, 63, 108-118. https://doi.org/10.1016/j.jairtraman.2017.06.018
Cooper, C., & Sheldon, P. (2010). Knowledge management in tourism: From databases to learning destinations. Tourism research: A, 20(20), 215-227. https://doi.org/10.4018/978-1-59904-933-5.ch269
Dehghan, N. A., Bazrafshan, M., & Rashidi, M. R. (2016). Competetive Intelligence Attitudes and Competetive Advantage (Case Study of Shiraz). Business Management Researches Journal, 7(13), 21-25. 20.1001.1.2645386.1394.7.13.2.8 [In Persian]
Doyle, A. M., & Johnson, K. R. (2019). A Revisit of the Learning Organisation: Is It Time? Journal of Information & Knowledge Management, 18(03), 1950030. https://doi.org/10.1142/S0219649219500308
Fathi, M. R., Maleki, M. H., & Alavi, S. A. (2017). Identification and Prioritizing of Effective Factors in the Creation of learning Organizations in tourism Industry Businesses of Qom. Quarterly Journal of Geography of Tourism Space, 6(24), 19-35. [In Persian]
Fu, H. W. (2017). Organizational learning and organization innovation in the tourist hotels-an empirical study. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 13(9), 6347-6356.
Gibson, L. (2006). Learning destinations: The complexity of tourism development (Doctroal dissertation, Fakulteten för samhälls-och livsvetenskaper).
Gomes, G., & Wojahn, R. M. (2017). Organizational learning capability, innovation and performance: study in small and medium-sized enterprises (SMES). Revista de Administração (São Paulo), 52, 163-175. https://doi.org/10.1016/j.rausp.2016.12.003
Goula, A., Stamouli, M. A., Latsou, D., Gkioka, V., & Kyriakidou, N. (2021). Learning organizational culture in Greek public hospitals. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(4), 1867. https://doi.org/10.3390/ijerph18041867
Habibi, A., & Afridi, S. (2022). Multi-Indicator Decision-Making (Definite and Fuzzy). Tehran: Narrvan Publications. [In Persian]
Hartman, S. (2018). Resilient tourism destinations? Governance implications of bringing theories of resilience and adaptive capacity to tourism practice. In Destination Resilience (pp. 66-76), Routledge.
Hartman, S. (2020). Adaptive tourism areas in times of change. Annals of Tourism Research, 87, 102987. https://doi.org/10.1016/j.annals.2020.102987
Hassink, R., & Klaerding, C. (2012). The end of the learning region as we knew it; towards learning in space. Regional Studies, 46(8), 1055-1066. https://doi.org/10.1080/00343404.2012.705823
Hesbol, K. A. (2019). Principal Self-Efficacy and Learning Organizations: Influencing School Improvement. International Journal of Educational Leadership Preparation, 14(1), 33-51.
Hjalager, A. M. (2010). A review of innovation research in tourism. Tourism Management, 31(1), 1-12.
Imani Khoshkhoo, M. H., & Nadalipour, Z. (2016). Tourism SMEs and organizational learning in a competitive environment. The Learning Organization, 23(2/3), 184-200. https://doi.org/10.1108/TLO-07-2015-0043
Islam, T. (2019). Motivation to transfer training in learning organizations. Journal of Management Development, 38(4), 273-287. https://doi.org/10.1108/JMD-03-2018-0098
Jain, V., & Raj, T. (2016). Modeling and analysis of FMS performance variables by ISM, SEM and GTMA approach. International Journal of Production Economics, 171, 84-96. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2015.10.024
Jamal, T. B., & Getz, D. (1995). Collaboration theory and community tourism planning. Annals of Tourism Research, 22(1), 186-204. https://doi.org/10.1016/0160-7383(94)00067-3
Jamali, D., Sidani, Y., & Zouein, C. (2009). The learning organization: tracking progress in a developing country. The Learning Organization, 16(2), 103-12. https://doi.org/10.1108/09696470910939198
Jasinskas, E., Štreimikienė, D., Simanavičius, B., & Švagždienė, A. (2015). Influence of employees evaluation on organisational learning at leisure & sports clubs. Economics and Management. http://hdl.handle.net/11025/17625
Kearns, P. (2015). Learning cities on the move. Australian Journal of Adult Learning, 55(1), 153-168.
Köseoglu, M. A., Morvillo, A., Altin, M., De Martino, M., & Okumus, F. (2019). Competitive intelligence in hospitality and tourism: a perspective article. Tourism Review, 75(1), 239-242. https://doi.org/10.1108/TR-06-2019-0224
Kraleva, N. (2011). Learning organizations: Prerequisite for successful tourism organizations. UTMS Journal of Economics, 2(1), 77-82. http://hdl.handle.net/10419/49233
Lamtrakul, P., Chayphong, S., & Lo, A. Y. W. (2022). Exploring the Contribution of Social and Economic Status Factors (SES) to the Development of Learning Cities (LC). Sustainability, 14(19), 12685. https://doi.org/10.3390/su141912685
Marsick, V. J. (2013). The dimensions of a learning organization questionnaire (DLOQ) introduction to the special issue examining DLOQ use over a decade. Advances in Developing Human Resources, 15(2), 127-132. https://doi.org/10.1177/1523422313475984
McComb, E. J., Boyd, S., & Boluk, K. (2017). Stakeholder collaboration: A means to the success of rural tourism destinations? A critical evaluation of the existence of stakeholder collaboration within the Mournes, Northern Ireland. Tourism and Hospitality Research, 17(3), 286-297. https:///doi.org/10.1177/1467358415583738
Naipaul, S., Wang, Y., & Okumus, F. (2009). Regional destination marketing: A collaborative approach. Journal of Travel & Tourism Marketing, 26(5-6), 462-481. https://doi.org/10.1080/10548400903162998
Pazoki, M., Sheikhi, D., & Zand, F. (2020). The Study of Good Governance in Sustainable Rural Tourism Development (Case Study: Sorkheh Township). Journal of Regional Planning, 11(433), 64-78. [In Persian]
Pokharel, M. P., & Choi, S. O. (2015). Exploring the relationships between the learning organization and organizational performance. Management Research Review, 38(2), 126-148. https://doi.org/10.1108/MRR-02-2013-0033
Quintero, J. A. J., & Salguero, G. C. (2016). Competitive Intelligence in the Tourism Sector, with special focus on Southern Europe. Tourism & Management Studies, 12(1), 136-144. https://doi.org/10.18089/tms.2016.12114
Reese, S. (2020). Learning organizations and value creation. The Learning Organization, 27(4), 379-382. https://doi.org/10.1108/TLO-05-2020-255
Sadd, D., Fyall, A., & Wardrop, K. (2017). Evaluative event frameworks: A learning destination perspective. International Journal of Tourism Research, 19(3), 339-348. https://doi.org/10.1002/jtr.2116
Sanghi, S., & Vij, A. K. (2015). Modeling Emotionally Intelligent Behaviour at Workplace-An Interpretive Structural Modeling Technique. Pacific Business Review International, 8(3), 57-65. https://doi.org/10.1080/20479700.2019.1677036
Saraei, M. H., & Hajforoush, S. (2020). Review of the Indicators of a Learning City: A Case Study of the Areas in Yazd Cit. The Journal of Geographical Research on Desert Areas, 9(1), 87-104. [In Persian]
Schianetz, K., Kavanagh, L., & Lockington, D. (2007). The learning tourism destination: The potential of a learning organisation approach for improving the sustainability of tourism destinations. Tourism Management, 28(6), 1485-1496. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2007.01.012
Schianetz, K., Jones, T., Kavanagh, L., Walker, P. A., Lockington, D., & Wood, D. (2009). The practicalities of a learning tourism destination: A case study of the Ningaloo Coast. International Journal of Tourism Research, 11(6), 567-581. https://doi.org/10.1002/jtr.729
Senge, P. (2006). The Fifth Discipline: The Art and Practice of the Learning Organization. Broadway Business.
Shamaei, A., & Yousef Babadi, S. (2017). Analysis of the Role of good Urban Governance on sustainable Tourism Revenues (Case Study: The City of Masjid Suleiman). Scientific Journal of Urban Economics and Management, 6(4), 79-63. [In Persian]
Shao, Z., Feng, Y., & Hu, Q. (2017). Impact of top management leadership styles on ERP assimilation and the role of organizational learning. Information & Management, 54(7), 902-919. https://doi.org/10.1016/j.im.2017.01.005
Sharma, U., Loreman, T., & Forlin, C. (2012). Measuring teacher efficacy to implement inclusive practices. Journal of Research in Special Educational Needs, 12(1), 12-21. https://doi.org/10.1111/j.1471-3802.2011.01200.x
Siddique, C. M. (2017). National culture and the learning organization: A reflective study of the learning organization concept in a non-Western country. Management Research Review, 40(2), 142-164. https://doi.org/10.1108/MRR-04-2015-0091
Taghaddosi, R., & Sharifzadegan, M. H. (2021). Investigating the status of participatory urban development planning and its challenges in the institutionalist school of thought. Urban Planning Knowledge, 4(4), 37-62. https://doi.org/10.22124/upk.2020.16334.1457 [In Persian]
UNESCO (2015). UNESCO Global Network of Learning Cities. https://www.uil.unesco.org/en/learning-cities
UNESCO (2023). Members of the UNESCO Global Network of Learning Cities. https://www.uil.unesco.org/en/learning-cities
Watkins, K. E., & O’Neil, J. (2013). The Dimensions of the Learning Organization Questionnaire (the DLOQ): A Nontechnical Manual. Advances in Developing Human Resources, 15(2), 133-147. https://doi.org/10.1177/1523422313475854
White, J., & Weathersby, R. (2005). Can universities become true learning organizations? The Learning Organization, 12(3), 292-298.
Yang, J. (2012). An overview of building learning cities as a strategy for promoting lifelong learning. Journal of Adult and Continuing Education, 18(2), 97-113. https://doi.org/10.1108/09696470510592539
Yazd Municipality's Creativity and New Urban Technologies Center (2018). Yazd Learning City Registration with the Focus on Preserving Social Capital and the Rights of Yazd's Youth. Report of Farjad Kelk Health Consulting Engineers. [In Persian]
Yoosefi, M., Shi'e, E., Khatibi, M. R., & Saeedi Rezvani, N. (2019). Identifying and Prioritizing the Compnents of Learning City with an Emphasis on the Lifelong Learning. Journal of Educational Innovation, 71(18), 105-127. [In Persian]
Yoosefi, M., Shi'e, E., Khatibi, M. R., & Saeedi Rezvani, N. (2020). The Relationship between Learning City and Citizens' Level of Participation in Qazvin. Journal of Cultural-Social Strategy, 9(35), 103-140. [In Persian]
Ziae, M., & Asadian Ardakani, F. (2021). A Framework for Leveling Good Governance Factors in the Sustainable Development of Tourism Destinations (Case Study: Maybod City). Spatial Planning Journal, 11(1), 1-26. [In Persian]

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار